“Saçlarını Süpürge Eden” Ebeveynlik Kavramına Yeni Bir Bakış”
Sevgili okuyucu,
Bugün, ebeveynlik tarzlarına biraz yakından bakalım mı? Eskiden sıkça duyduğumuz bir ifadeydi: "Saçlarını süpürge etmek." Özellikle annelerden ve kadınlardan duyduğumuz bu söz, kendilerini çocukları, eşleri ve çevreleri için feda ettiklerini ifade ediyordu. O zamanlar bu ifadeyi anlamış olsam da, geriye dönüp baktığımda daha derin ve karmaşık bir anlam taşıdığını görüyorum. Bu ifade, aslında her şeyini başkaları için veren, kendini arka plana atan, fedakâr bir ebeveyn figürünü simgeliyordu.
Ama işin aslı gerçekten öyle mi? Sevgi dolu bir niyetle yapılan bu fedakarlıklar, hem ebeveyn hem de çocuk açısından her zaman sağlıklı sonuçlar mı doğuruyor? Gelin, bir de modern dünyadaki ebeveynlik anlayışına bakalım.
Sınırsızlık: Saçları Süpürge Etmenin Yeni Yüzü mü?
Günümüzde "saçlarını süpürge etmek" ifadesini daha az duyar olduk, bu iyi bir gelişme. Ancak, bunun yerini başka bir tehlikeli tutum almış gibi görünüyor: sınırsızlık. Çocukları için her hafta sonunu aktivitelere adayan, sürekli olarak çocuklarının isteklerine cevap veren ve kendi ihtiyaçlarını erteleyen bir ebeveynlik modeliyle karşı karşıyayız.
Bir yandan çocuğun mutluluğunu öncelemek kulağa çok hoş geliyor. Çocuğu hafta sonu etkinliklerine götürmek, onun her arzusunu karşılamak, ona sürekli olarak yeni oyuncaklar almak gibi. Ancak bu tutum gerçekten sağlıklı mı? Her şey bu kadar güzel görünüyorsa, "saçlarını süpürge etmek" ve "sınırsızlık" nasıl oldu da bir başlıkta buluşabildi?
Önce Oksijen Maskesini Kendinize Takın
Çocuk ve ailelerle çalışan bir uzman olarak, hiçbir zaman ailelerden yapabileceklerinin fazlasını talep etmedim. Ebeveynin, kendini tamamen arka plana atıp çocuğu için yaşamasını beklememiz gerektiğine inanmıyorum. Aksine, bu tür bir yaklaşımın çocuğa kazandıracağı tek şey, ileride onun da benzer bir ilişki örüntüsü içerisinde kendini başkalarına feda etmesidir.
Unutmayın, ebeveyn olmadan önce siz vardınız. Annelik veya babalıktan önce birey olarak siz varsınız ve sizin varlığınız, ebeveynliğinizi büyüten ve besleyen en önemli kaynaktır. Bu nedenle, önce kendinize değer vermek, önce kendi ihtiyaçlarınızı karşılamak, sonrasında ebeveynlik görevlerinizi üstlenmek daha sağlıklı bir denge kurmanıza yardımcı olacaktır.
Sınır Koymanın Önemi: Ebeveyn ve Çocuk İlişkisinde Sağlıklı Denge
Günümüzde ebeveynlerin çocukları için her şeyi yapıp kendileri için hiçbir şey yapmadığını sıkça gözlemliyorum. Çocuk hafta sonu kursa gitmek mi istiyor? Hemen götürelim. Alışveriş merkezine gitmek mi istiyor? Gidelim. Yeni oyuncak mı istiyor? Alalım. Evdeki yemekleri beğenmiyor mu? Yenisini yapalım. Çocuğumuz odasını toplamıyor mu? Ben toplarım. Çocuğumuz okulda bir sorun mu yaşıyor? Hemen çözüm bulalım.
Tüm bu örnekler, aslında iyi niyetle yapılan şeylerdir. Burada çocukları suçlamıyoruz, çünkü çocuklar ister, talep eder. Ancak her isteğin yerine getirilmesi ebeveynliği daha iyi yapmaz. Aksine, çocukların sınırlarla tanışması gerekir. Peki her isteğine "hayır" demek mi çözüm? Hayır, bu da değil. Talepleri gözden geçirebilir, onlarla konuşabilir, sınırlar koyabilir ve destek olabilirsiniz. Ama her talebi koşulsuz yerine getirmek, ne sizi daha iyi bir ebeveyn yapar ne de çocuğunuza sağlıklı bir yaşam sunar.
Sınırlar Çocuğunuzun Gelişimi İçin Neden Gerekli?
Çocukların sınırlara ihtiyacı vardır. Bu sınırlar her zaman onların hoşuna gitmeyecek, ancak ebeveyn olarak sizin bu sınırları kararlı ve tutarlı bir şekilde uygulamanız hem onların hem de sizin yararınıza olacaktır. Sınırlar sayesinde, çocuklar gerçek hayatın doğal yapısını öğrenirler ve başkalarının da istekleri ve ihtiyaçları olduğunu anlamaya başlarlar.
Aynı zamanda sınırlar, ebeveyn olarak sizin kendinizi dinlemeniz, ihtiyaçlarınızı karşılamanız için de zaman yaratır. Bir ebeveyn olarak, önce kendinizi ihmal ederseniz, çocuklarınıza da yeterince sağlıklı bir şekilde bakım veremezsiniz. "Önce oksijen maskesini kendine tak" ifadesi tam da bu durumu özetler. Eğer önce kendinizi gözetmezseniz, çocuğunuzun ihtiyaçlarına yeterince iyi cevap veremezsiniz.
Sonuç: Modern Ebeveynlikte Kendinizi ve Çocuğunuzu Dengede Tutmak
Sevgili okuyucum, modern dünyada ebeveynlik hızlı bir değişim gösteriyor. Her geçen gün, çocuklarımız için daha fazla materyalin, daha fazla isteğin ve daha fazla beklentinin olduğu bir dünya ile karşı karşıyayız. Ancak, hem sizin hem de çocuğunuzun tüm bu taleplere yetişmesi mümkün değil. Kendinizi gözettiğiniz, sınırlar koyduğunuz ve sonrasında çocuğunuzla daha sağlıklı bir ilişki kurduğunuz nice güzel günler dilerim.
Saçlarınızı süpürge yapmanın vakti geçti. Şimdi, hem kendinizi hem de çocuğunuzu koruma ve dengeli bir ebeveynlik modeli oluşturma zamanı.